Nedavna istraživanja naučnika iz Barcelone otkrila su gen koji ima ključnu ulogu u poboljšanju apsorpcije azota u krompiru. Ovaj gen, koji regulira rast gomolja, mogao bi pomoći u smanjenju upotrebe štetnih azotnih đubriva, što bi imalo značajne ekološke i ekonomske koristi za poljoprivrednu proizvodnju.

Povećanje efikasnosti apsorpcije azota i ekološki prihvatljiviji uzgoj krompira

Krompir je treća najvažnija prehrambena kultura na svijetu, nakon riže i pšenice, a za postizanje visokih prinosa potrebno je koristiti velike količine azotnih đubriva. Iako efikasno povećavaju proizvodnju, ta đubriva mogu štetiti životnoj sredini, posebno što uzrokuju zagađenje podzemnih voda nitratima. Nova studija, objavljena u novembarskom izdanju časopisa New Phytologist, može donijeti prekretnicu u smanjenju tog problema.

Istraživači iz Centra za istraživanje poljoprivredne genomike u Barceloni identificirali su gen StCDF1 koji ne samo da reguliše rast krtola krompira, već i blokira proizvodnju enzima nitrat reduktaze, ključnog za unos azota u biljku. Ovaj fenomen potiče poljoprivrednike na korišćenje većih količina đubriva nego što je potrebno, što ima štetne posledice.

Naučnici su uspjeli modifikovati aktivnost ovog gena i otkrili da su genetski modifikovane biljke, iako nisu formirale krtole, imale veće i gušće korenje te su bolje apsorbovale azot iz zemlje, čak i u uslovima sa vrlo niskim sadržajem azota. Ovaj izuzetan rezultat postignut je korišćenjem zemlje sa samo 1/400 potrebnog azota za normalan uzgoj krompira, a biljke su ipak bile u dobrom stanju.

Maruf Ahmed Sheikh, jedan od autora studije, istakao je da je gen StCDF1 djeluje kao „prekidač“ koji aktivira određene gene dok potiskuje druge, što ima snažan uticaj na apsorpciju azota. Ovo otkriće otvara mogućnosti za stvaranje novih sorti krompira koje bi bile otpornije na uslove siromašnog zemljišta i zahtijevale manje đubriva, čime bi se smanjili troškovi za poljoprivrednike i ekološki rizici za okolinu.

Stručnjaci vjeruju da je dalji razvoj ove tehnologije ključan za ostvarenje održivih poljoprivrednih praksi. Ako se uspješno implementira, ovo otkriće moglo bi revolucionirati način na koji se uzgaja krompir, povećavajući prinos i smanjujući negativan uticaj na životnu sredinu.

Foto: Pixabay